به نقل از «بسیج نیوز»

پیاده روی اربعین شناخت فرهنگ انتظار است/ نقش هنر مداحی در ترویج ارزش ها

تاریخ انتشار: ۵ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۷۶۵۳۷

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از قم، «سید مجتبی شاه احمدقاسمی» از پایوران شاغل در ناحیه بسیج امام حسین(ع) است که نامش در زمره مداحان و مرثیه سرایان اهل بیت عصمت و طهارت ثبت شده است.

وی متولد و ساکن شهر مقدس قم است و چندین سال است در کنار پاسداری از دستاوردهای انقلاب، به نوحه خوانی مراثی اهل بیت(ع) نیز می پردازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در آستانه اربعین حسینی(ع) گفتگویی با «شاه احمد قاسمی» انجام شده است:

در زمینه آغاز هنر مداحی و مرثیه سرایی توضیح دهید:

بنده عنوان مداح را در حد خودم نمیدانم چون کسی می تواند مدح کسی یا چیزی را بکند که یا بالاتر از آن باشد یا حداقل همسطح آن باشد و در این رابطه عنوان ذاکر را بیشتر می پسندم و در حقیقت توفیقی که به ما عنایت شده این است که ما ذکر مناقب و فضائل و مصائب اهل بیت را برای مردم بازگو می کنیم اما چون کلمه مداح بین عامه مردم فراگیر شده، بیشتر از این عنوان استفاده می شود.

به هر حال چون منزل پدریمان  نزدیک مسجد بود، تقریبا از همان 6 یا 7 سالگی که پای در مسجد گذاشتم با تکبیر و اذان گفتن شروع کردم و کم کم با قرائت زیارت عاشورا و سایر ادعیه در کنار بزرگان مسجد ادامه دادم تا نوجوانی در ایام ماه محرم نوحه هایی می خواندم و بعد هم در هیئت محل که بیشتر هم سن وسال های خودمان بودند شروع به مداحی کردیم در مناسبت های مختلف، اما اینکه بگویم به صورت حرفه ای چند سال است هرسالی را که بخواهم بگویم واقعا نمی توانم، چون هر سال که می گذرد و تجربه بیشتری در این زمینه کسب می کنم، می بینم چقدر فاصله با الان دارم و قطعا هنوز هم در ابتدای راه هستم.

اعتقادم این است که این شرافت ذاکری اهل بیت همانند اقیانوسی بیکران است که ما تازه در ساحل آن ایستادیم و کمی پایمان داخل آب هست، همانطور که دریای فضائل اهل بیت بیکران است و قطعا کسی تا وارد این بحر نشود از وسعت آن خبری ندارد و هرچه قدر که وارد آن  می شود تازه به وسعت و عمق آن پی می برد

از محضر کدام یک از اساتید مداحی بهره مند شدید؟

چند سالی در جلسات مجمع الذاکرین از محضر استاد حاج غلامرضا فلاح استفاده کردیم و  بعد از ان به صورت دوره ای در کلاس های آموزشی عزیزان دیگر از جمله حاج مهدی سلحشور و حاج سید مهدی میرداماد شرکت کردیم و  اخیرا هم در کلاس های آموزشی بسیج مداحان حضور داریم  که در این جلسات آموزشی علاوه بر فنون اجرا  مباحث اعتقادی، مقتل شناسی، آداب و آفات مداحی نیز به طور مبسوط بحث می شود.

به نظر شما نقش هیئات مذهبی و مداحان در بصیرت افزایی جامعه چیست؟

هیئت های ما باید محل اندیشه باشند محل تزریق اگاهی های لازم مطابق با معارف اهل بیت باشند. هر چند ما در ایام انقلاب اسلامی مردم در دهه 50 نبودیم اما آنچه که از آن ایام به ما رسیده این است که این انقلاب از مساجد و  همین هیئات مذهبی و روضه های مخفیانه خانگی شروع شد و در همین مجالس و محافل مردم بصیرت پیدا کردند و این انقلاب به ثمر نشست و اگر ما بتوانیم این مساجد و هیئات مذهبی را حفظ کنیم و به فرموده رهبر معظم انقلاب، هیئت تراز انقلاب داشته باشیم قطعا نقش بسزایی در بصیرت افزایی مردم خواهند داشت.

کما اینکه در قضیه فتنه سال 88 ما شاهد حضور به موقع مردم هیئتی بودیم که همین حضور به موقع به راهپیمایی بصیرتی ملت ایران در 9 دی ماه سال 88 شد البته با توجه به اینکه دشمنان نظام و مکتب و مذهب مان هم به نقش و تاثیر بسیار زیاد هیئات مذهبی در بصیرت افزایی وبیداری جامعه پی برده اند در سال های اخیر شاهد نفوذ عناصر ضد انقلاب و نظام و حتی مذهب در بین هیئتی ها خصوصا جوانان و به ویژه مداحان شده ایم  که به نظر بنده برای مقابله با این نفوذ می بایست از نقش مسئولین هیئات و مداحان تاثیر گذار برای روشنگری در این قضیه استفاده کرد .

نظر شما دربارۀ تفاوت هایی که میان سبک مداحی قدیم و امروزی وجود دارد چیست؟ شما کدام را بیشتر تایید می کنید

اینکه بگویم کدام را تایید و یا رد می کنم درست نیست بنده مخالف سبک و سیاق قدیمی نیستم اما به نظرم با توجه به تغییر ذائقه عموم مردم خصوصا جوان ها و از آنجا که جذب جوان ها و حفظ آن ها هم مهمتر و هم سخت تر هست، با سبک وسیاق امروزی موافق تر هستم البته این به معنی تصدیق همه سبک ها و سیاق برخی هیئت ها خصوصا در عزاداری ها  نیست و  واضح و مبرهن است که برخی سبک ها و حرکات در شان اهل بیت (ع) و مجالس این بزرگواران  نیست. چون ما هم در هیئت ها و هم در مساجد می خوانیم و از آنجا  که هر مجلسی شعر و سبک مناسب همان مجلس را می طلبد، این است که ما  تلفیقی از سبک های سنتی و امروزی را با توجه به مجلس می خوانیم اما با این حال سعی می کنم در مساجد چه در مناسبت های عزا و چه موالید و اعیاد سبک های امروزی، که هم زیبا هستند و هم بسته به مجلس شور و حزن خوبی دارند و مردم عامه هم می توانند با همان سبک سینه زنی کنند، استفاده کنم.

این مطلبی که عرض می کنم نظر شخصی بنده هست، در برخی مساجد که ما دهه اول محرم دعوت شده ایم گفتند که بعد از سینه زنی واحد یا سنگین مجلس توسط میاندار و در همان حالت ایستاده و با نام بردن اسامی ائمه مجلس ختم شود ما هم علیرغم میل مان، همین روش را قبول کردیم ولی در مسجد محله مان که همه کار دست خودمان بود همانند آنچه در هیئات صورت می گیرد یعنی ذکر دودمه می گیریم و بعدش هم یه شوری هر چند کوتاه و زیبا با سبکی که بتوانند مردم سینه بزنند انتخاب می کنیم و اجرا می کنیم و بازخوردی هم که گرفتیم می بینیم چقدر مردم مشتاق اینگونه سینه زنی هستند و استقبال می کنند البته این به معنی رد آن روش نیست چرا که هر منطقه بسته به فرهنگ همان منطقه مراسماتشان را برگزار می کنند و ما باید تابع باشیم و نباید بگوییم این روش را من نمی پسندم .ضمن اینکه در کار این مطلب می بایست بحث خرافات و انحرافات هم در نظر گرفته شود

چه خرافات و انحرافاتی می تواند هیئات مذهبی را درگیر خود کند؟

از آفاتی که می تواند هیئات مذهبی و مداحان دچار شوند این است که سبک گرا باشند چیزی که متاسفانه امروز زیاد می بینیم که گویا به هر قیمتی شده باید سبکی را بخواند که جدید باشد و کسی نخوانده باشد و متاسفانه برای به دست اوردن این مقصود ممکن است از سبک های غربی و یا خواننده های مورد دار را استفاده کنند. شاید دیده باشید که در یک مورد کلیپی تهیه شده بود و برخی سبک ها را با سبک خواننده ها منطبق کرده بودند و آن را دستاویز قرار داده بودند. در رابطه با مضامین شعری هم که رهبر معظم انقلاب بارها تذکر داده اند به نظرم باید شعرهایی که بار اعتقادی و یا بار ادبی و یا بار روایی ندارند و یا کلماتش در شان ائمه اطهار  نیست را باید کنار گذاشت. بعضی از اشعار هم متاسفانه  بوی کفر می دهند و از نظر اعتقادی خطرناک هستند.

 مورد دیگر به نظرم فاصله ای که بین جوانان و ریش سفیدان هیئتی افتاده. متاسفانه در برخی هیئات به دلیل نحوه سبک و سیاقشان ما شاهدیم که معمولا در مجالس جوانان، پیشکسوتان و محاسن سفیدان  حضور ندارند و یا حضور کم دارند و مجالس ریش سفیدان هم خالی از شور و نشاط جوانی است. این یک معضلی است. باید مجالس طوری اداره شوند که هر کس بهره خود را از این مجالس و فضای معنوی ببرد.

یکی دیگر از آفات که به نظرم بسیار مهم است جدا کردن هیئت ها و یا مداحان از هم با دلیل اعتقادی و یا سیاسی و عنوان هیئت ها و مداح های انقلابی و غیر انقلابی عنوان کردن است، که این خود جای بحث بسیار دارد فقط اشاره ای کنم که به فرموده رهبر عزیزمان، "هیئت ها نمی توانند سکولار باشند ما هیئت امام حسین سکولار نداریم.

اینکه آدم در یک مجلس روضه یا هیئت  مراقب این باشد که مبادا وارد مباحث اسلام سیاسی شود، این غلط است. فکر انقلاب فکر اسلام ، راه امام که مانده بایستی در این جلسات حضور داشته باشد." یعنی اصلا هیئتی که بگوید من فقط با امام حسین کار دارم کاری به نظام و انقلاب وامام و شهدا ندارم، اصلا  چرا امام حسین را سیاسی اش می کنید این درست نیست چرا که حرکت سیدالشهدا هم منشا سیاسی و هدایتگری داشت، حاج اقای پناهیان در جایی گفتند امام فرموده اند اسلام همه اش سیاسی است  امام در جایی فرمودند اسلام همه اش سیاسی است هم نظام ما و هم این مجالس به هم گره خورده اند.

لطفا این موضوع را بیشتر تشریح کنید

ببینید امام ره  فرمودند" الان بیش از هزار سال است که ما را با این گریه ها و اشک ها و روضه ها نگه داشته اند هر مکتبی تا پایش گریه کن و سینه زن نباشد حفظ نمی شود این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است و ضامن بقای انقلاب هم هست" ما با همین روضه ها هم انقلاب کردیم و با همین روضه ها و اشک ها انقلابمان را صادر کردیم و با همین ها هم حفظ می کنیم.

در همین مجالس هست که می توانیم معارف اهل بیت را برای مردم بیان کنیم و این معارف هم شامل همه چیز می شود اعم از احکام و مسائل اجتماعی، فرهنگی، روابط بین انسان و خدا و طبیعت  و انسان های دیگر، سلامت جسم و روان انسان و از جمله این معارف همین سیاست است، اسلام برای سیاست هم  دستور دارد، برای مملکت داری، حکومت، در همین مجالس اهل بیت خصوصا امام حسین (ع) است که ما از مبارزه با استکبار و استبداد می گوئیم از صبر و استقامت و زیر بار ذلت نرفتن در مقابل دشمن می گوئیم حتی اگر این امر منجر به تشنه ماندن و تحریم آب و غذا و کشته شدن خود و اسارت خانواده خود شود.

ما شعار هیهات مناالذله را از فرهنگ عاشورا و کربلا گرفتیم، فرهنگ ایثار و شهادت را از مکتب اباعبدالله گرفتیم و برای مردم خصوصا جوانانمان گفتیم و اثراتش را هم می بینیم که از دل همین هیئت ها و بین همین گریه کن ها مدافعان حرم می رویند و شهید حججی هایی مطرح می شوند که خونشان همه عالم را تکان می دهد.

 آن دسته از افرادی که می گویند در مجالس اهل بیت  نباید اسمی از امام و شهداء و رهبر بیاید و حتی هزینه هم می کنند تا این موضوعات در هیئت ها و بین مداحان حذف شود جاهل هستند و نمی دانند یا نمی خواهند قبول کنند که به واسطه همین انقلاب که پایش خون هزاران شهید ریخته شده است و می شود، که این امنیت برقرار است که ما به راحتی در همین هیئت ها برای امام مظلوممان سینه بزنیم. البته نباید این برداشت بشود که هیئت ها هم مانند احزاب و کارکرد آنها را داشته باشند نه، که قطعا این اشتباه است و این یعنی هیئت سیاست زده گر بخواهیم سیاست حزبی را پیش بگیریم معلوم است که این خطوط سیاسی احزاب در مقابل هم هستند و باعث انحطاط می شوند.

 شما این مطالب را چگونه در مجالستان بیان می کنید؟

به نظرم کار اصلی را باید سخنرانان مجلس انجام دهند اما از آنجا که به فرموده رهبر عزیزمان که فرمودند چه بسا شعری کار یک منبر دو ساعته را انجام دهد، لذاست که بنده سعی می کنم حداقل اشعاری را انتخاب کنم که این مضامین هر چند به صورت کنایه یا در لفافه بیان شده باشد و آنجاست که می شود در باز کردن ان با چند جمله همه حرف را بزنیم مثلا این بیت:

تا حسین داریم بی تردید اهل عزتیم      شیعه با نام حسین حظ شرافت می کند

 چقدر حرف دارد، یعنی هر کس امامش حسین هست زیر بار ذلت نمی رود، ما شعار هیهات منا الذله را از مکتب این آقا گرفته ایم، هر ملتی که شهید و شهادت دارد اهل عزت است و از این قسم صحبت ها  که می بینیم شاعر به چه زیبایی این حرف را گفته.البته هر چقدر که سطح و میزان محبوبیت و معروفیت مداح بیشتر باشد قطعا اینگونه صحبت ها بیشتر در مستمعین تاثیر دارد تا شخصی مثل بنده، اما بنده عقیدم هست که حداقل حداقل اگر هم جایی به طور مستقیم نمی گویم از اشعاری استفاده کنم که اینگونه مباحث در آن باشد.

ببینید متاسفانه یک تفاوتی اخیرا بین مداحان بیان می شود که به نظر بنده صحیح نیست مثلا می گویند مداح بیت رهبری است، مداح حزب الهی است مداح انقلابی همین محرم امسال که بنده برخی از مداحی هایی که از شبکه های سیما پخش می شد رصد کردم، بین این همه اشعار سینه زنی که  مداحان مختلف اجرا می کردند، تاثیر هیچ کدام به اندازه مجالس حاج محمود کریمی را ندیدم آن هم در دودمه هایش که امسال از این جهت به قول معروف کولاک کرده بود هم ازجهت شعر که هم مضامین عالی داشت و هم با  سبکی سنتی زمان انقلاب و این همان چیزی است که نیاز هست.

مثلا ذکر دودمه هر شب معمولا این بود:

حسین سرباز ره دین بود     عاقبت حق طلبی این بود

و یا دودمه شام غریبان که چقدر زیبا بود:

زینب من مدافع حرم باش  مواظب چادر دخترم باش

نیفتد از سر چادر و معجر الله اکبر

بنده پیشنهاد می کنم یکسری دودمه های محرم امسال حاج محمود را ببینید. تصویری  اش را نگاه کنید ، در این شعر بحث حجاب  و عفت زنان و غیرت مردانگی به چه زیبایی بیان شده یعنی در آن اوج مصیبت اباعبدالله که مظهر و تمام غیرت است،  این سفارش را به خواهرش میکند و الان وظیفه ما، مادران، دختران و همسران ما هم مشخص است، البته نه این که این شعر باشد این عین روایت مقتل است که امام زمان هم در زیارت ناحیه اشاره ای دارد آنجا که می فرماید «تدیر طرفا خفیا الی رحلک و بیتک» یعنی اباعبدالله آن زمانی که در گودال  قتلگاه بودند یه گوشه چشمی به خیمه گاه خود داشتند، نگران اهل خیام بودند یا در جایی دیگر حضرت زینب در عصر روز یازدهم فرمودند «بابی العطشان حتی مضی و بابی المهموم حتی قضی»، این یعنی غصه دار کشتند حضرت را یعنی غصه اهل و عیالشان را داشتند.

حالا این شعر در اوج هیجان واوج احساس و شور مردم چه زن چه مرد آن همه به این زیبایی بیان می شود و این شخص هم دارد سینه می زند و همین ذکر را به زبان می آورد، قطعا تاثیر صد چندان دارد حالا اگر سخنران هم با مداح هماهنگ باشند و در سخنرانی این مطلب را گفته باشند ببینید دیگر چه می شود 

اشعار و نوحه ها یا سروده هایتان را بیشتر از چه شعرا یا راه هایی به دست می آورید؟

بحمد الله یکی از برکات انقلاب اسلامی و نیز اهمیت رهبر معظم انقلاب به مقوله شعر و شاعری، در سال های اخیر شعرای جوان توانمندی جلوه کرده اند در کنار وزنه اساتید شعر آئینی، نظیر استاد مجاهدی، استاد سازگار، استاد موید و...  که این باعث شده گنجینه های گرانقدری از اشعار اهل بیت (ع) خصوصا اباعبدالله الحسین و فرهنگ عاشورا و کربلا داشته باشیم، بنده هم با توجه به جو غالب مجالسم اشعار خاص آن را با توجه به بار اعتقادی و روایی و ادبی و با وسواس و ملاک های دیگری که مد نظرم هست انتخاب می کنم.

 متاسفانه با شاعری هم در ارتباط نیستم از این جهت که بخواهم شعر های مد نظرم را بگیرم یا سبک بدهم. در خصوص نوحه ها و سرود ها، در سال های قبل ما هر ماه قمری که می رسید می رفتیم و از کتابفروشی کتاب و سی دی مربوط به ان را می گرفتیم و گوش می دادیم و اشعار مورد پسندمان را انتخاب می کردیم ولی در حال حاضر کار خیلی راحت تر از این جهت که در اینترنت و فضای مجازی اشعار در کنار سبک آن با دسته بندی های مناسب وجود دارد که خیلی دسترسی را آسان می کند حتی اگر جایی نیاز باشد به راحتی می توان با اتصال به اینترنت و سایت های مد نظر نوحه یا سرودی را سریع انتخاب کرد. 

انعکاس حضور مردم را در پیاده روی اربعین چگونه می بینید؟

بحمدالله همانطور که گفتید حضور میلیونی مردم در این راهپیمایی عظیم هر سال پر شور تر از سال گذشته می شود و چیزی شبیه معجزه است. این همان چیزی است که شیعه به آن نیاز دارد، دشمن از این حضور می ترسد، هر چند سکوت می کنند اما قطعا در حیرت هستند، این اجتماع چند ده میلیونی که هر سال هم به ان افزوده می شود آنچه که در زیارت اربعین مهم هست حضور هست، شاید برخی بگویند حالا ما یک وقتی می رویم که خلوت تر باشد نه، این درست نیست ما تا می توانیم باید بر این جمعیت زائر بیفزائیم دشمن از همین می ترسد.

اربعین بهترین فرصت برای شناساندن امام حسین(ع)، فرهنگ عاشورا و کربلا به مردم جهان هست، این سوال باید در ذهن همه مردم دنیا بیاید که این حسین مگر کیست که شیعیان برایش اینطوری دست از پا نمی شناسند و هر گونه خطر را به جان می خرند و با پای پیاد به زیارتش می روند، ارتباط فرهنگ عاشورا و فرهنگ مهدوی را می شود در اربعین نشان داد، شیعه معتقد هست موعدی که همه دنیا منتظرش هستند همان مهدی صاحب الزمان هست که وقتی ظهور کند خودش را با امام حسین (ع) معرفی میکند آنجا که می گود «الا یا اهل العالم ان جدی الحسین قتلوه عطشانا» وقتی در اربعین حسین(ع) را همه مردم شناختند حالا می فهمند که مهدی کیست همان کسی است که قرار است بیاید و انتقام جدش را بگیرد همان کسی است که قرار است مردم را از ظلم و جور زمانه نجات دهد، دشمن از این حضور می ترسد، به هم می گویند این شیعیانی که برای امامی که سالهای پیش شهید شده و الان به ظاهر نیست اینطوری فداکاری و عرض ادب می کنند برای امام زنده شان که امید دارند یک روزی بیاید چه می کنند، اگر ظهور کند دیگر چه می کنند این است که ان شاالله توفیق شود ما هم به خیل عظیم زائران اربعین حسینی برسیم.

از اینکه در این گفتگو شرکت کردید، تشکر می کنم.

منبع: بسیج نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۷۶۵۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ادارات فرهنگ و ارشاد، نقش ویژه‌ای در ترویج فرهنگ ثبت رسمی دارند

سیدمهدی هاشمی در دیدار با محسن روحی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی شمال استان کرمان در خصوص وضعیت حدنگاری و موانع پیشبرد حداکثری صدور اسناد مالکیت اشخاص حقیقی و توسعه همکاری‌ها گفتگو کرد.

هاشمی  گفت: یکی از موانع تحقق حدنگاری، تقاضا محور بودن صدور اسناد مالکیت است و در این خصوص باید با تبیین و اطلاع‌رسانی مزایای اسناد مالکیت حدنگار، مالکین اراضی و املاک نسبت به اخذ سند ترغیب شوند.

وی افزود: ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی فرهنگ عمومی، نقش بی‌بدیلی در توسعه فرهنگ ثبت رسمی و سوق دادن آحاد جامعه به معامله اموال غیرمنقول بوسیله اسناد مالکیت رسمی دارند.

مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان کرمان تصریح کرد: متاسفانه بخشی از افراد نیازی به ثبت رسمی معاملات احساس نمی‌کنند که تولیدات هنری و اقدامات تبیینی رسانه‌ها می‌تواند در این زمینه گره‌گشا باشد.

وی ضمن اشاره به اینکه فاقد سند بودن بخشی از اراضی و املاک تبعات متعدد حقوقی، اقتصادی و اجتماعی را پدید آورده است، گفت: بی‌هویت بودن اراضی به یک ابرچالش تبدیل شده است و همه مسئولان ارشد کشور با درک روشنی از این واقعیت، پای کار حدنگاری آمده‌اند.

عضو شورای قضایی استان کرمان گفت: بدین منظور اعتبارات ویژه‌ای برای تهیه نقشه منازل شهری و روستایی تخصیص یافته است و به ویژه برای کاهش بار مالی کشاورزان تاکنون قرارداد‌های نقشه‌برداری و تشکیل پرونده رایگان برای نیمی از اراضی زراعی رفع تداخل شده استان کرمان منعقد شده است و برای باقی مانده اراضی نیز مراحل عقد قرارداد در حال پیگیری است.

باشگاه خبرنگاران جوان کرمان کرمان